Хромосомалар санының ауытқуына байланысты адамның хромосомалық аурулары. Биология, 10 сынып, сабақ жоспары.

САБАҚ: 10.3 В Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

СЫНЫП: 10

Сабақ тақырыбы

Хромосомалар санының ауытқуына байланысты адамның хромосомалық аурулары

хромосомалар санының ауытқуына байланысты адамның хромосомалық ауруларын сипаттау

• Адамның кейбір тұқымқуалау ауруларының кариотип көріністерін белгілеу;
• Адам популяциясында кездесетін хромосомалық ауруларын атау;
• Гендік, геномдық, хромосомалық мутацияларын ажырату ;
• Науқастың тұқымқуалайтын ауруларынының фенотиптік ерекшелігін атау;
• Хромосомдық аурулардың себептерін көрсету.

хромосомалар санының ауытқуына байланысты адамның хромосомалық ауруларын сипаттау

Арнайы пәндік лексика мен терминология:

Адамның хромосомалық аурулары, Даун синдромы, Клайнфельтер синдромы, Тернера-Шерешевский синдромы , Эдвардс синдромы, Патау синдромы, Мысық айқайы синдром.

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

хромосомалық ауруларының пайда болу себептері ...

аурудың симптомдары ....

Жұптық жұмысты орындауда бір-бірімен ынтымақтастығы арта түседі.Бір-біріне деген қарым-қатынас, сыйластық пайда болады.Бұл коммуникативті дағдыны дамытады.

Молекулалық биология, генетика, цитология, адам генетикасы, медициналық генетикасы.

Тұқымқуалау белгілердің цитологиялық негіздері. Жыныспен тұқымқуалау. Тұқымқуалашылық хромосомалық теориясы.

Жоспар

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

1.(W) Ұйымдастыру кезеңі. Мұғалім оқушыларды бір тексеріп алады.

2.Оқушылар 4 топқа бөлінеді. Әр топқа хромосомалық жинағы бар бір парақтан және А3 форматындағы бос парақтан беріледі:

1 топ – сау адамның хромосомасы.

2 топ – сау әйелдің хромосомалары.

3 топ – Даун синдромы бар науқастың хромосомасы.

4 топ – Тернер синдромы бар науқастың хромосомасы.

Әрбір топ кариограмма жасайды, хромосомалардың санын есептейді, хромосомалардың дені сау адамға жататындығы туралы қорытынды жасайды, жыныстық тиістілігін анықтайды, хромосомалардың санындағы аномалияларды анықтайды.

Әрбір топ өз постерін басқа топтарға ұсынады. Топтар бір-бірінің постерлерін бағалайды. Мұғалім 4 кариограмманың 2 – ден дені сау адам – еркек пен әйел, ал 2-ден хромосомасы бар адам екенін хабарлай отырып, жұмыс қорытындысын шығарады.

3. Оқушылар сабақтың тақырыбы мен мақсатын құрастырады. Бағалау критерийлері талқыланады

1. 1.Мұғалім оқушыларға "хромосомалық аурулар" терминін анықтауды және оны жұпта талқылауды ұсынады. Оқушылар сынып анықтамаларын айтады, содан кейін барлық оқушылар өз анықтамаларын слайдтағы эталонмен салыстырады. Мұғалім хромосомалық аурулардың себебі болуы мүмкін мәселе бойынша пікірталас ұйымдастырады. Оқушылар хромосоманың аномальды мөлшерін алу себептері, хромосоманың аномальды санына ие болу салдары, емдеу мүмкіндіктері туралы болжам жасайды.

2. Оқушылар тағы да топтарға бөлінеді (топтар саны 4-тен 6-ға дейін, сыныптағы оқушылар санына байланысты өзгеруі мүмкін) 3-4 адамнан. Әр топқа мұғалім берген материалдар бойынша адамның хромосомалық ауруларының бірін зерттеу ұсынылады:

* Даун Синдромы

* * Клайнфельтер Синдромы

* Тернер-Шерешевский Синдромы

* Эдвардс Синдромы

* Патау Синдромы

3.(Г) топтағы оқушылар постер дайындайды, оған келесі ақпарат қосылуы тиіс:

Аурудың атауы

Адам популяциясындағы кездесу жиілігі

Кариотип картинасы

Ауру симптомдарын сипаттау 

Сурет, науқастың иллюстрациясы

4.(Г) топтағы оқушылар келесі сабақ үшін постер бойынша қысқа сөз сөйлейді.

5.Оқушылар сабақ тақырыбы бойынша тексеру жұмыстарын орындайды.

Тапсырмаларды сәтті орындаған оқушылардың жұмысына назар аударыңыз.

Оқушылар өз сәтсіздіктерінің немесе жетістіктерінің себептерін түсіндіреді және оқу міндеттеріне қайтадан жүгінеді.

Рефлексия

Түсіндім …

Түсінбедім …

Сұрағым бар …

Қосымша ақпатат

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Белгілі бір оқушының күтілетін нәтижесіндегі тапсырмаларды таңдау кезінде дифференциация көрсетілуі мүмкін. Уақытты тиімді пайдалану арқасында дифференциацияны өткізуге болады, яғни сабақтың кез-келген кезеңінде пайдаланады.

Денсаулық сақтау технологиялары.

Қолданылатын физминуткалар және белсенді оқыту

Осы сабақта қауіпсіздік ережелері қолданылады

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?