Табиғи сұрыпталу, оның түрлері (М) Адаптацияны табиғи іріктеудің нәтижесі ретінде зерттеу (көбелек). Биология, 9 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

9.3Е Эволюциялық даму және селекция негіздері

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні

Сынып: 9

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны

Сабақ тақырыбы

Табиғи сұрыпталу, оның түрлері (М) Адаптацияны табиғи іріктеудің нәтижесі ретінде зерттеу (көбелек).

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

табиғи сұрыпталудың ағзалардың бейімделуіндегі маңызын сипаттау

 Сабақ мақсаттары

Оқушылар:

табиғи сұрыпталудың ағзалардың бейімделуіндегі маңызын сипаттау

 Бағалау критерийлері

Бейімделушілік (адаптация) терминінің мәнін және бейімделушілік (адаптация) - табиғи сұрыпталудың нәтижесі екенін біледі, түсінеді. Ч.Дарвиннің теориясын қолдана отырып, эволюция процесі туралы көзқарастарын дамытады.

 Тілдік мақсаттар

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы

ұрпақ, тіршілік үшін бәсекелестік, бейімделгендердің тіршілікте жеңіп шығуы, бейімделушілік, өзгергіштік, табиғи сұрыпталу, эволюция

 Құндылықтарды дарыту

Оқушылардың танымдық қабілеттерін дамыту, ой –өрісін кеңейту, есте сақтау дағдысын қалыптастыру.

Жоғарғы және сапалы білім беру қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатында жұмыс жасау, сондықтан да қоғамдағы барлық өзгірістер мен үдірістерге жылдам жауап беру.

 Дағдылар

АКТ, ойлау дағдылары

 Пәнаралық байланыстар

География, экология

 АКТ қолдану дағдылары

Интербелсенді тақта, флипчарт, ғаламтор, тапсырмалар, таратпа материалдар

Бастапқы білім

Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің эволюциядағы маңызы (8.4А бөлімі)

Эволюциялық ағаштар (8.4А бөлімі)

Әр түрлі түрлерді сипаттауға арналған номенклатура (9.4В бөлімі)

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

1. Ұйымдастыру кезеңі.

2.Ой қозғау:

Егер де ақ аю мен қоңыр аюдың мекен ету ортасын алмастырса, тіршіліктерін жалғасыра алады ма? Неліктен?

Мысал жауаптары: аюдың екі түрінде де тек қана өздеріне тән арнайы бейімделу қабілеттері бар, осы қасиеттері тіршілік ортасына бейімделуін және де тіршілігін жалғастыруы қамтамасыз етеді.

(Ж) Оқушыларға сценарий беріледі, мысалы, ұзын тұмсықты дамытатын пілдер. Содан соң оқушылар ұзын тұмсықты қалайша дамытуға болатындығын түсіндіру үшін Дарвиннің табиғи сұрыпталу туралы теориясын пайдаланады.

Оқушылар қажетті ақпаратты ғаламтордан оқып, Дарвиннің теориясына пысықтайды.

(С) Организмдердің тіршілік ортасына түрліше бейімделуіне негізгі себепші – сұрыпталу.

Табиғи сұрыпталу дегеніміз - өзінен соң ұрпақ қалдыра алатын,белгілі бір орта жағдайына жақсы бейімделген даралардың тірі қалуы.

Нұсқаулық карта

Зертханалық жұмыс (М) Адаптацияны табиғи іріктеудің нәтижесі ретінде зерттеу (мысал көбелектер және өнеркәсіптік меланизм).

Мақсаты: бейімделу – табиғи сұрыпталу әрекетінің нәтижесі екендігін дәлелдеу

Құрал-жабдықтар: көбелектердің суреттері.

Барысы:

• Өнеркәсіптік меланизм дегеніміз не? Оның ерекшелігі неде?
• Берілген ағзаның (көбелек) қай қоршаған ортаға бейімделе алатындығын туралы зерттеңіз.
• Эволюция теориясын пайдалана отырып, адаптацияның бір түрін сипаттаңдар.
• Бейімдеушіліктің ерекшеліктерін анықтаңыз, оны дәлелдеңіз.
• Жауаптарыңызды төмендегі кестеге түсіріңіз.

«Адаптацияның пайда болуы және оның ерекшеліктері»

Қорытынды.

Рефлексия

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті төменірек оқушыларға карточкалар, үлестірме материалдар ұсынуға болады, онда оларға қажетті ақпарат берілген. Бұл зерттеу жүргізу қажеттілігін қысқартуға мүмкіндік береді.

W = бүкіл сыныпты оқыту

G = топтық жұмыс арқылы жасушаларды өзара салыстыра алады.

I = жеке жұмыс. Талқылау сұрақтары арқылы.

I = жеке жұмыс. Проблемалық сұрақтар арқылы тақырыпты бағалау.

Денсаулықсақтаутехнологиялары.

Сергіту сәттерімен белсенді іс-әрекет түрлері.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылғанба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткіздіме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілдіме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталдыма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?