Екпе (вакцина) және вакцинацияның жұқпалы аурулардың алдын алудағы рөлі. Иммундық жүйе аурулары, олардың алдын алу жолдары. Биология, 9 сынып, сабақ жоспары.

9.2A Қан және оның иммунитеттегі рөлі (Заттардың тасымалдануы )

Мектеп: НЗМ Петропавл қаласы

Күні:

Мұғалімдер:

Есимсеитова Г.Б., Бактубаева А.С., Демеубаев С.М.,Каракучукова А.Б., Соболева С.В.

Сынып:9

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Екпе (вакцина) және вакцинацияның жұқпалы аурулардың алдын алудағы рөлі. Иммундық жүйе аурулары, олардың алдын алу жолдары.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

- 9.1.3.7. аурулардың алдын алуындағы вакцинацияның ролін бағалау  

9.1.3.9 иммундық жүйенің ауру ерекшеліктерін және олардың алдын алу шараларын сипаттау

 Сабақ мақсаттары

Оқушылар

- «екпе» ұғымын түсіндіреді

- аурудың алдын алу шараларындағы вакцинаның ролін түсіндіреді

- иммундық жүйенің ауру ерекшеліктерін және олардың алдын алу шараларын сипаттайды

 Бағалау критерийлері

- «екпе» түсінігін түсіндіре алады

- аурудың алдын алу шараларындағы вакцинаның ролін түсіндіре алады.

-иммундық жүйе ауруларының белгілерін анықтай алады

- иммундық жүйе аурулардың алдын алу шараларын сипаттай алады.

 Тілдік мақсаттар

Оқушылар аурулардың алдын алуындағы вакцинацияның ролін ж»не иммундық жүйенің ауру ерекшеліктерін және олардың алдын алу шараларын жазбаша немесе ауызша түсіндіре алады.

Пәндік лексика және терминология:

Екпе (вакцина), вакцинация;

иммунитет, гуморальды иммунитет, жасушалық иммунитет, аллергия, астма, экзема, ісік, ЖҚТБ, лейкемия.

Диалог/жазу үшін пайдалы сөз тіркестерінің топтамасы:

Екпе – дегеніміз …

Екпенің негізі …

Иммундық жүйе ауруларының белгілері …

Иммундық жүйе ауруларының алдын алу шаралары…

 Құндылықтар

Компентенттілік, құрмет, ынтымақтастық, ашықтық, еңбек және шығармашылық, өмір бойы оқып іздену. Сананың ашықтығы.

Оқушылардың ғылымға деген қызығушылығын екпе механизмі және иммундық жүйенің ауру ерекшеліктері арқылы қалыптастыру.

 Дағдылар:

 Коммуникативтілік

 Зерттеу

 АКТ қолдану

Топтық және жұптық жұмыстар (иммундық жүйенің ауру ерекшеліктерін оқу)

Мәтін арқылы талдап зерттеу

Интернет-ресурстарды пайдалану.

 Пәнаралық байланыстар

Химия- ауруларға қарсы дәрілік препараттардың химиялық құрамы

Бастапқы білім

Жүректің және қан тамырлардың құрылысы (8.2A бөлім)

Қан айналым жүйесінің маңызы (8.2A бөлім).

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

(W) Ұйымдастыру кезеңі: оқушылармен амандасу, қатысушыларды тексеру, қолайлы психологиялық жағдай жасау.

(W,Т) Оқушылар сурет арқылы сабақтың тақырыбын анықтайды.

ҚБ: миға шабуыл кезіндегі оқушылардың жауаптары бағаланады.

Оқушылармен сабақ тақырыбын, оқыту мақсатын, бағалау критерийлерін анықтау және тұжырымдау.

(W,Т) Оқушылар мен «Екпе», «Вакцинация» түсініктерге талдау жүргізу.

 Егу/ Вакцина (лат. vacca — сиыр, vaccіnus — сиырдікі) — микроорганизмдерден (бактерия, вирус, т.б.) алынып, адам мен жануарлар ағзасына жұқпалы аурулардан алдын ала сақтану және олардың иммундық қасиетін арттыру үшін егілетін препараттар.

 Вакцинация көмегімен көптеген жұқпалы ауруларды және өлім-жітім жағдайларын елеулі түрде азайтуға болады, ал кейбіреулері толығымен жойылады.

 Вакцинация – бұл адам ағзасына инъекция арқылы антигендерді енгізу болып табылады. Антигендер қанға түсіп, басқа да иммундық жасушалармен айналып жүреді. Мысалы: B- және Т-лимфоциттер. Осы жасушалар ағзаны бөгде инвазиядан (шабуыл немесе басып алу) қорғайды.

 Антигендер- бөгде заттар немесе олардың компоненттері адам ағзасына енген соң, олар макрофагтардың зейіндерін өздеріне аударады. Макрофагтар- бұл қоқыс жинаушы жасушалар, олар антигенді ұстап алып, өз кәделеріне жаратады. Сонымен қатар макрофагтар бөгде денелер туралы Т-лимфоциттерге сигнал береді, жасуша –өлтірушілер антигендерге шабуыл жасайды, ал супрессор-жасушалар шабуылды тоқтатады.

ҚБ: мұғалім оқушылардың жауптарын бағалайды.

(W) Оқушыларға екпенің әсері туралы бейне-көрініс ұсынылады.

Мұғалім сұрақ қояды:

• Екпе дененіміз не?
• Екпе қалай әсер етеді?

ҚБ: мұғалім оқушылардың жауптарын бағалайды.

(Р, f) Оқушыларға жұппен жұмыс ұсынылады, яғни оқушылар иммундық жүйенің ауру ерекшеліктерін оқып білу арқылы постер жасайды:

1. Аллергия

2.Астма

3.Экзема

4.Ісік

5.ЖИТС (СПИД)

6.Лейкемия

Мұғалім оқушыларғың дербес өзгешеліктерін ескере отырып, аурулардың атауларын өзі бөліп бере алады (дифференциац.)

Жұптық жұмыстың бағалау критерийлері:

• ауру себептерін сипаттайды
• ауру белгілерін сипаттайды
• аурудың емдеу жолдарын сипаттайды (қысқаша)
• аурудың алдын алу шаралары сипаттайды.

КБ: 1.мұғалім оқушылардың жұмыстарын дайындық кезінде бағалайды, көмек береді;

2. Оқушылардың өзара бағалауы мына критерийлер бойынша:

• нақты және түсікті ақпараттың болуы;
• постердің безендіруі;
• қорғауға жұптың қатысуы.

Қорғау кезінде оқушылар кесте толтырады:

Иммундық жүйенің аурулары

Рефлексия.

Үйге: тақырыпты қайталау

Қосымша ақпарат