Шөмішбай Сариев кім? Шөмішбай Сариевтің шығармашылығы мен өмірі
Қызылордалық ақын-Шөмішбай Сариевтің шығармашылығыАннотацияБұл мақала қазақ поэзиясының көрнекті өкілі,сазгер,зерттеуші ғалым Шөмішбай Сариевтің шығармашылығы мен қазақ әдебиетінде алатын орны жайлы зерттеу еңбегі. Мақаланың басым бөлігі ақынның поэзиясы мен сазгерлігіне арналады. Көзі тірісінде жаз...Ажырасу – мені балаларымнан айырды. Осыдан он жыл бұрын Марат көзіме шөп салғандықтан өзім ақ босағасын аттаған үйім мен үш баламды тастап кеттім. Өмірлік жарым күнделікті шаңырағымызға келіп, хал-жағдайымызды сұрап жүретін Жұлдыз есімді әйелмен төсектес болыпты. Жақын құрбыма айналған жан мен жарымның опасыздығы жаныма қатты батты. Осылайша үш ұйықтасам түсіме кірмеген жайт отбасымның ойранын шығарып, балаларымнан айырды
Жаңа 2022 жылға арналған құттықтаулар мен тілектер. Бұл жылда жағымды жаңалықтар мен телегей табыс мол болсын!
Сағыныш сезім бауырға деген
Ол қуаныш іляс ұлы сөзін, айнұр үрістем қызы әуенін жазған, кәбира үрістем қызы шырқаған «Анаға сағыныш» атты жаңа ән.
Я, аяулы ана, ардақты есім, күллі ғалам осы бір ғана сөзге сыйып тұрғандай, бұл ғаламда ананы жырламаған ақын, ана жайында ән шығармаған сазгер жоқ шығар-ау! дүниедегі сағыншытың ең бигі, асқағы анаға сағыныш болар, сол сан мың жүректің сағынышын бір жүрекке сиғызып, жеткізу екінің бірінің қолынан келе бермейтін дарын болса керек.
Аңғарлы оймен ән әлеміне көз салсақ, ана жайында шырқалған талай әнге куә екенбіз.
Нұрғиса тіленді мен қадыр мырза-ٴалының «Асыл әже»....
Туған жер-адам өмірінде киелі орын алады.Нақты осы жер оны елі мен өткенімен және болашақпен байланыстырады. Міне,сондықтан да тіпті балалық шақтан бастап-ақ адамда Отанға деген махаббат сезімі оянады.Әрбіріміз үшін Отан ошақ басынан басталады.Туған жер,туған көше,туған қала мен үшін туған жер.Менің Отаным кішкентай болса да,мен үшін аса қымбат жер ол Жетісай қаласы. Дәл осы жерде менің көңілді де,шаттықты уайымсыз балалық шағым өтуде. Туған жерді ұзаққа қимайсың.Оған деген сағыныш сезімі басым тұрады.
Сен әрқашан өзің бармасаң да ,оймен қиялдап туған көшені,есіктің алдында"атаңның үйге кір"деген сөздері еске түсіресің.Жүректің әлсіз дүрсілі естіледі.Қазір бой жеттім,бірақ та өмір бойы мен үшін балалық шақтағы туған аула мен көшем менің кішкентай отаным.Сонымен бірге мен елімнің кішкентай бөлшегімін,оның бүгіні мен болашағымын.Сонымен қатар,туған жерім қасиетті де құтты қоныс.Ол мені құшағында мәпелеп қана өсірген жоқ,ол маған тәлімін,тәрбиесін берді.Сонымен қатар еңбекке баулыды.Оның төсінде үйренгенім мен түйгенім көп.Ондағы жасыл түгі басылмаған керіліп жатқан керейшық кең дала мені салмақтылық пен сабырлыққа,кеңпейілділікке тәрбиелейді.Ай жаныңда тыныштық сыйлап,анда-санда әрлі -бері сипап өтіп,қытырыңа тиетін,барары мен келері беймәлім ерке жел еркіндікке үйретсе,сыңғыр күлкісі еріксіз еліктіретін бұрымды өзен-ару бір байыппен сылдырлап ағып, сабырлық пен байыптылыққа баулиды......
Туған күніңізбен! Өміріңіз қашан да көктемдей жарқын әрі шуақты, жаздай жылы әрі жайма шуақ болсын! Көңіліңіздің аспаны ешқашан түнермей, қақаған аяз жаныңызға батпасын! Кешегі батыл мақсаттарыңыз бүгінгі күн шындыққа айналсын!
Біздің өміріміз үлкен өзен іспетті. Сіздің қайығыңыздың қиындықтардан жеңіл өтіп, махаббат иірімінде басқаруын жоғалтпай, бақыт сарқырамасына жетуін тілеймін!
Құрметті оқырмандар! Осы мақалада туған жерге арнап эсселер мен шығармалар жарияланды.
"Жақсы сөз - жарым ырыс" демекші, аталы сөзге тоқтап, сөз төркінін жүйелеп, астарын тереңнен түсіне білген қазақ жүрекжарды лебізін туған күнде де зерделі сөзбен зерлеуге құмар. Осы мақалада туған күнге арналған топтастырған ақ тілектерімізді қабыл алыңыздар!
Әр Өлеңі-Бір Әлем...
Шығыстану факультеті, қытайтану кафедрасы 3 курс шетел филологиясы мамандығының студенті: Садибекова Айдана
Жетекші: Шарыпқазы Н.
… бірінші курс «балмұздақ» атанып,үлкен оқу орнын қызықтап, мұғалімді көріп арыстанды көрген қояндай қорқып, жан жаққа жалтақтап жүретін, екінші курс, университет қабырғасында бой үйреніп, сынақ кітапшасын тоқсанға толтырып, мәз болып жүретін, үшінші курс, білім алудан ұйқыны артық көретін, мұғаліммен құрбы құрдасша сөйлесіп жақсы балды қоржынға салып жүретін, төртінші курс, практика, диплом деген екі сөзді көп қайталай беретін, төрт....
Ғажайып ақындардың бірі – Мұқағали Мақатаев кішкентай бала кезінен бастап қаншама қиыншылық көрсе де, мойымай өлең –жырға әуес болған. Алғашқы өлеңдерін он-он бір жасынан бастап жаза бастаған Мұқағали атамыз көптеген тақырыптарға қалам сермеген ақиық ақындардың біріне айналды. Ақынның ғұмырлы поэзиясы бүгінгі таңда барша жұрттың жүрегінен берік орын алып, қуанышы мен қайғысын бөлісетін айнымас жан серігіне айналды. Мұқағалидың өлеңдері....
...Ұйықтап жатып Құртқа түс көрді, Қиыншылық іс көрді.
Тұрып Құртқа жылады, Айтпаған нәрсе қалмады. Қайдағы нәрсе қозғалды, Көзінің жасы төгіліп.
Жағасының бауы сөгіліп, Өзінің туған анасы Ақзарбапқа барады, Барады да жылады.
Жылады да толғады:
—Бүгін түнде түс көрдім, Түсімде жаман іс көрдім. Кешегі кеткен балаңның Қанатына қаз қонып, Қайрыла алмай барады. Мұртынан мұз жауып, Бұрыла алмай барады.
Қараша таудай нас басып, Көтеріле....
Құрметті оқырман осы постта күз туралы өлеңдер жарияланған және авторларымен қоса жазылды.
Достым, сен алаңдама, сенің маған хабарласпай қоюыңа, менің саған хабарласпай қоюыма біздегі достық сезімнің өзгеруі кінәлі емес, қайта біздің өмір сүру ортамыздың өзгергені себеп болды. Тек қана біздің бір кездері дос болғанымыз есімізден көтеріліп кетпесе екен деп тілеймін! Біз үнемі бір-біріміздің жанымызда жүре бермейміз, қазір тіпті СМС жазу деген атымен жоғалған. Әр кім өз басындағы қуанышы мен қайғысын бірінші болып сенімен бөлісуге....
Ғашықпын! Шын ғашықпын сол адамға!
Мен болмасам, болмайын. Сол аман ба?!
О, тәңірім! Неткен жан қайрылмайтын!
Жүрегі еттен бе әлде....
Бүгін де «Апа, апатай» деп оянған Айсәуленің жағдайы бәрімізді алаңдата бастады. 4 күннен бері жылап оянатынды шығарды. Алғашында балалармен күндізгі тартысы түсіне кіретін болар, шошынып қалған шығар деп мән бермедік. Жұбанған соң ашылып ештеме де айтпайды.
Осы мәселемен дәрігерден де кеңес сұрадым, қажетті ем-домын қабылдадық. Ауладағы достарымен де қарым-қатынасы жақсы. Олармен тату-тәтті ойнайды. Отбасылық....
Құрметті оқырман осы мақалада Қазақстан туралы өлеңдер жинағын авторын жаздық. Тағы да қандай өлеңдер осында болу керек деп санайсыз, онда астында өлеңнің толық нұсқасын авторын атын жазып қалдырыңыз! Қазақстанымыз өркендей берсін, ағайын!
Сайын қазақ даласы, киелі қара топырағымның аңғыған иісі...Адам бойында көзге көрініп, қолмен ұстамаса да жүрегін кернеп, тұла бойын шымырлататын ерекше махаббат сезімі болады. Соның ішінде туған жерге деген махаббатты сезініп көрдіңіз бе?! Мен ес білгелі орыстанған кішкентай ауылымыз біздің отбасымызды «оралмандар» деп атаушы еді. Отанға, туған жерге деген сағынышты, ерекше махаббатты сол «оралмандардан» көрдім. Сол «оралмандарыңыз» тілін шұбарлатпай, қазағымыздың бай тілін барынша паш етіп, көркем сөйлеп, ата-бабасының салт-дәстүрін б....
Сайын қазақ даласы, киелі қара топырағымның аңғыған иісі...Адам бойында көзге көрініп, қолмен ұстамаса да жүрегін кернеп, тұла бойын шымырлататын ерекше махаббат сезімі болады. Соның ішінде туған жерге деген махаббатты сезініп көрдіңіз бе?! Мен ес білгелі орыстанған кішкентай ауылымыз біздің отбасымызды «оралмандар» деп атаушы еді. Отанға, туған жерге деген сағынышты, ерекше махаббатты сол «оралмандардан» көрдім. Сол «оралмандарыңыз» тілін шұбарлатпай, қазағымыздың бай тілін барынша паш етіп, көркем сөйлеп, ата-бабасының салт-дәстүрін бұлжытпай орындап, қаскелең ұрпақтың санасына сіңірді. Соның бір дәлелі еліміздің болашағы жастар, мына - мен. Ел басшылығының көрегендік саясатының....
Туған жердің сағындым топырағын,
Сағым қуып жүреді жиі жаным.
Қасиетіңнен айналдым мен туған жер,
Маңдайыма бұйырған алтын бағым.
Алтын бағым, арайлы алтын таңым!
Шуағы мол қашанда от құшағың.
Арман бар ма сенде өсіп, бой түзеген,
Тең келмейтін ешнәрсе жер жұмағым.
Жер шарында, рас, жұмақ екенің,
«Қаратаудың» бойлап жатқан етегін...
Шапағатын бөлеп....
Мақсат Дауылбай – жас ақын, Халықаралық, Республикалық жыр мүшайраларының жүлдегері. «Самғау» жастар сыйлығының иегері. Қызылорда қаласы әкімінің стипендияты. Қызылорда облыстық «Рухани жаңғыру» орталығының бөлім басшысы.
Аңдатпа
Диктанттар мен мазмұндамалар жинағы 5–6 - сыныптар үшін «Қазақ тілі» пәнінен типтік оқу бағдарламасына сай құрастырылған. Әр сыныпқа ғылымдық және тәрбиелік мәні бар мәтіндер енгізіліп отыр. Оқу-әдістемелік құрал (оқыту қазақ тілді) қазақ тілі мен әдебиет пәні мұғалімдеріне ұсынылып отыр.
Пікір жазғанғандар:
А.А.Токкужин Новоселов орта мектебінің жоғары санатты қазақ тілі мен әдедиет пәні мұғалімі
Г.Б. Бекиш Аудандық білім бөлімінің әдіскері
Саған арналған хатымды неден бастарымды білмей отырмын. Әйтеуір бойымды сағыныш билеп алғанын білемін. Жазғым келді… Арамыздың алшақтағанына біраз жылдар өтсе де мен әлі сені ойлаймын, сағынамын… Оның бәрі сенің орныңды ешкімнің де баса алмағанынан. Болашақта баса ала ма екен деген сұрақтар да жиі мазалайды.
Елдің көңілін қалдырудан да шаршадым, алдыма келгеннің бәрін сенімен салыстырып, әркез ойымнан шықпағанынан, бәрі ренжіп қайтады. Өйткені олардын әрбір іс-қимылдарында “Ол болса....
Туған жердің сағындым топырағын,
Сағым қуып жүреді жиі жаным.
Қасиетіңнен айналдым мен туған жер,
Маңдайыма бұйырған алтын бағым.
Алтын бағым, арайлы алтын таңым!
Шуағы мол қашанда от құшағың.
Арман бар ма сенде өсіп, бой түзеген,
Тең келмейтін....
