Транскрипция. Пре-м рибонуклеин қышқылының посттранскрипциялық модификациясы. Трансляция кезеңдері. Биология, 11 сынып, презентация.

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Транскрипция

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Трансляция

Тақырып:

Терминология

https://www.youtube.com/watch?v=V6bKn34nSbk

Молекулалық биологияның орталық догмасы -табиғатта байқалатын генетикалық ақпаратты іске асыру ережесі: ақпарат нуклеин қышқылдарынан ақуызға беріледі, бірақ кері бағытта берілмейді.

Сұрақ: Қай жағдайларда кері процесс болуы мүмкін?

модель ДНК

Тапсырма: концепт карта құру:

1 топ - ДНҚ репликациясы бойынша

2 топ – транскрипция бойынша (кезеңдерді көрсету)

3 топ-посттранскрипциялық модификация кезеңдері (процессинг, сплайсинг)

https://www.youtube.com/watch?v=bLK_xZGXpcM

Нәруыз биосинтезі. Бұл - өте маңызды үдеріс. Мұнда ДНҚ, РНҚ, АТФ және нәруыздардың қызметі бірігеді.

ДНҚ-да жазылған тұқым қуалау акпараты РНҚ-ның ақпараттык (аРНҚ) молекулаларымен цитоплазмағаЦитоплазма беріліп, арнайы органоидтар — рибосомалардың жәрдемімен нәруыз синтезделеді.

Бүған тРНҚ қажетті аминқышқылдарды жеткізіп, аРНҚ-да жазылған тапсырыс жүйесінде сапқа тұрғызады. рРНҚ-дан тұратын рибосома пептидтік байланыс түзе отырып, осы аминқышқылдарды жалғастырып қосады. Қажетті тәртіпте және мөлшерде қосылған осы аминқышқылдарАминқышқыл (мұндай бет жоқ) |нәруызНәруыз деп есептеледі.

Осы үдерістердің барлығына АТФ энергиясы жұмсалады. Реакциялардың барлығына қажетті нәруыз - ферменттер қатысады, онсыз биосинтездің жүруі мүмкін емес.

Нәруыз биосинтезінің үдерісі тұқым қуалау ақпаратын жүзеге асыру үдерісі деп те аталады. Оны мына сызбанұскамен белгілеуге болады: ДНҚ РНҚ нәруыз. Көбінесе былай деп те айтады: «РНҚ ДНҚ-ға жазылған ақпаратты нәруызда нақтылы көрсетіп, іске асырады».

Топтық жұмыс

Трансляция процесін моделдеу

Биологияда трансляция деп цитоплазмадағы рибосомада өтетін полипептидтердің аминқышқылдарынан синтезделуін айтады: 1) матрица ретінде мРНК, 2) аминқышқылдардың тасымалдаушысы ретінде тРНК, сондай-ақ 3) процестің әртүрлі кезеңдерінде каталитикалық функцияны орындайтын бірқатар белокты факторлар. Трансляция барлық тірі ағзалардың жасушаларында өтеді, бұл тірі табиғаттың іргелі процесі.

Трансляция процесі кезеңдері:

инициация-рибосоманың бастапқы кодонды тануы және синтездің басталуы.

элонгация-ақуыз синтезі.

терминация-тоқтатушы кодонды (стоп-кодонды) тану және өнімді бөлу.

Сабақты бекіту: Fill in the gaps

https://spolem.co.uk/quizzes/as-level-interactive-quizzes/protein-synthesis-gap-fill

Рефлексия