Модификациялық өзгергіштік. Белгілердің өзгеруіндегі вариациялық қатарлар. Зертханалық жұмыс: «Вариациялық қатар мен қисыққа құрылған модификациялық өзгергіштікті зерттеу». Биология, 10 сынып, презентация.

Тапсырма . Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап беріңдер.

Сипатталған өзгергіштіктің себебі неде?

Өзгергіштіктің пайда болуынан генотип өзгере ме?

Өзгергіштіктің сипаттамалары жақсы деп ойлайсындар ма?

Модификациялық өзгергіштік. Белгілердің өзгеруіндегі вариациялық қатарлар. Зертханалық жұмыс: «Вариациялық қатар мен қисыққа құрылған модификациялық өзгергіштікті зерттеу».

10.3 В Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары

Оқу мақсаты:

модификациялық өзгергіштіктің заңдылықтарын зерттеу.

Модификациялық өзгергіштікке анықтама бере алады.

Өзгергіштік түрлерін атай алады.

Модификациялық өзгергіштіктің маңызын түсіндіре алады.

Белгілердің өзгеруіндегі вариациялық қатар мен қисықтарын құрастыра алады.

Вариациялық қатарды вариациялық қисықтан ажырата алады.

Кейбір статистикалық көрсеткіштерді есептей алады.

Бағалау критерийлері:

Өзгергіштіктің түрлері

Өзгергіштік

Наследственная

Модификациялық

Өзгергіштік деп ағзалардың даму онтогенезінде жаңа белгілер мен қасиеттерге ие болу қабілеттігін айтады. Бұл барлық тірі организмге тән қасиет.

Модификациялық өзгергіштік деп гендердің, хромосомалардың, генотиптің өзгеруіне байланыссыз, қоршаған орта факторларының әсерінен белгілі бір гендердің көрінуін, осылай фенотиптің өзгеруін айтады. 

Вариация – бұл фенотиптік өзгеріс, яғни индивидумның популяция ішінде пайда болуы.

Вариация жиынтықтың жеке бірліктерінің белгісі мәнінің аутқуы, әртүрлілігі, өзгерілуі.

Индивид формаларының өзгерісі- варианттар деп аталады.

Негізгі анықтамалар

Тапсырма. Дене бойыларын бойынша қатарға тұрыңдар

Вариациялық қатар деп - қарастырылған жиынтықтағы бірліктердің орналасу заңнамасын көрсететін сандар қатары. Берілген жиынтықта жекеленген варианттар қанша рет кездесетінін көрсететін санды жиілік немесе вариант салмағы деп атайды.

Тексереміз

1. А

2. D

3. А

4. B

5. А

6. жарық жағдайы

7. теңіз деңгейінен биік

8. жоқ

9.жоқ

Зертханалық жұмыс:

Үйге:

Тақырыптың негізгі түсініктерін білу.

Көрсетілімге арналағн бейне ұсынылады:

https://www.youtube.com/watch?v=RApGrjWV8kE (өзгергіштіктің басқа түрлері)

https://www.youtube.com/watch?v=iw3QVhCQ8ss

(Жалпы биология. Модификациалар)

Модификациялық өзгергіштіктің маңызын түсіндіру.

Рефлексия

Түсіндім …

Түсінбедім …

Сұрағым бар …

Рахмет!