Онкологиялық ісіктердің пайда болуы. Обыр алды жағдайлардың пайда болуына ықпал ететін факторлар. Биология, 10 сынып, презентация.

ІСІК ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

2015 жылы қатерлі ісіктен әлемдегі адамдардың 8,8 млн. қайтыс болды. Бұл әлемдегі барлық 6 өлімнің 1 дерлік.

Сабақ мақсаты

Онкологиялық ауруларды анықтау, онкологиялық аурулардың себептері және оның дамуын зерттеу;

Ісік терминін анықтама беру;

Әртүрлі жастағы және өмір кезеңдеріндегі адамдарға қатерлі ісік ауруларының түрлерін сипаттау;

Онкологиялық ауруларды қалай емдеу керектігін түсіндіру;

ТЕРМИНОЛОГИЯ

1. Жасуша циклының жұмысының бұзылуы неге әкеледі?

ДНҚ синтезінің кез келген бұзылуы тоқтату дегенді білдіредіжасушалық цикл - қайтымды(репарация) немесе қайтымсыз (апоптозға өту).

Жасушалық циклдің реттелуінің бұзылуы ісік ісіктерінің пайда болу себебі болып табылады.

https://www.youtube.com/watch?v=8BJ8_5Gyhg8

DNA

DNA

DNA

DNA

DNA

DNA

DNA

DNA

DNA

G1

Cell growth

S

DNA replication

G2 Cell growth preparation for division

Mitosis

Cytokinesis

Mitotic Phase (M)

Interphase

Interphase

Interphase

Жасушадағы ақуыздар жасушалық циклді бақылайды

-Сыни бақылау нүктелеріне әсер ететін сигналдар ұяшықтың бөлінетінін анықтайды (циклиндер, киназдар)

G1 checkpoint

M checkpoint

G2 checkpoint

Control

Aнимация және викторина:

http://highered.mcgraw-hill.com/sites/9834092339/student_view0/chapter10/how_tumor_suppressor_genes_block_cell_division.html

Зертханалық дақылдарда қалыпты жасушалар тек бетке бекітілген кезде ғана бөлінеді

= бекітуге байланысты

Анкоредж, жасушаның тығыздығы, және химиялық өсу факторлары жасушаның бөлінуіне әсер етеді

Өсу факторлары жасушаның бөлінуін туғызу үшін плазма мембранасындағы арнайы қабылдау құрылғыларына байланыстырады

Growth factor

Cell cycle

Plasma membrane

Receptor

protein

Signal transduction pathway

G1 checkpoint

Relay

Қалыпты жасуша және ісік жасушасы

Мәтінмен жеке жұмыс (себебін жазыңыз);

Жұппен жұмыс (факторлар тізімін жасаңыз);

Топтарда жұмыс (идеяларды салыстыру және олардың тізімін кеңейту);

Топтарды топтастыру (соңғы тізім жасау және балық қаңқасын толтыру, қорытынды);

Бағалау критерийлері:

рак тудыруы мүмкін факторлардың тізімін құрастырыңыз (категориядағы факторларды сұрыптаңыз, мысалы, генетикалық / қоршаған химиялық заттар / тағамдағы химикаттар / күн / темекі шегу және т. б.).

аурулар тізімін құру (сандық / географиялық / гендерлік айырмашылықтар және т. б.)- - онкологиялық аурулармен байланысты өлім-жітім статистикасы, болжам.

Тапсырма 1

Ісік дегеніміз не?

Ісік - бақыланбайтын өсумен және аномалды жасушалардың таралуымен сипатталатын аурулардың үлкен тобы.

Жаңа пайда болу -физиологиялық функцияны орындамайтын тіннің жаңа өсуі.

Қатерлі ісік – рак.

Қатерсіз-қатерлі емес.

Биопсия-жасушалардың дамуын микроскопиялық зерттеу

Жұқпалы ісік дегеніміз не…

Ісік дегеніміз не?

Ісік аномальды орналасқан жасушалардың массасы болып табылады және ағза тіндерінің кез келген бөлігінде пайда болуы мүмкін.

Ісіктің екі түрі:

Қатерсіз ісік баяу өсіп келе жатқан жасушалар массасы және ісік емес.

Қатерлі ісік: басқа тіндерге басып кіріп, оларды жою мүмкін тез өсетін жасушалар. Олар рак.

Обырдың дамуы (ісіктер)

Ісіктің 3 негізгі фазасы бар:

Инициация фазасы: канцерогенді факторлардың әсері жасушаларда мутация тудырады.

Промотирлеу учаскесі: мутирленген жасушалар иммундық жүйе бұзылмаған кезде мутирленген жасушалар бөлінеді және мутирленген анормалды гендерді қызының жасушаларына апарады.

Үдемелі фазасы: еншілес жасушалардың бөлінуі тіндердің жылдам және артық өсуіне және ісіктің / ісіктің пайда болуына әкеледі.

Обырдың дамуын бақылау…

Ісік жасушаларының кейбір олар кебеді және кеңейту фазасына кіретін дененің басқа бөліктеріне қан бөлінуі және тасымалдануы мүмкін. Егер жасушалар метастазданса, ісік басқа мүшелерді зақымдауы мүмкін, ағзаның өмір сүру мүмкіндігін айтарлықтай төмендетеді.

Қатерлі ісіктің себебі

Қатерлі ісік тудыратын факторлар оларға ұзақ әсер еткенде канцерогендер деп аталады.

Олар қамтиды:

Темекі түтін;

Күшті күн сәулесі / ультракүлгін жарық;

Рентген сәулесінің әсері;

Қоршаған ортаны ластау;

Вирустармен жұқтыру;

Алкоголь;

Обырдың түрлері және таралуы

Ісікті емдеу

Қатерлі Ісік Метастазалары

Sample

text

Ісіктің 200-ден астам түрі бар.

ҚАЛАЙ ОЙЛАЙСЫЗ, ҚАТЕРЛІ ІСІКТІҢ ҚАНША ТҮРІ БАР?

* Мидың және орталық жүйке жүйесінің қатерлі ісіктерін қамтиды.

ІСІКТІҢ КЕҢ ТАРАЛҒАН ТҮРЛЕРІ

ҚАНДАЙ ҚАТЕРЛІ ІСІКТІҢ СЕБЕПТЕРІН БАҚЫЛАЙ АЛАСЫЗ?

Sample

text

ҚАНДАЙ ҚАТЕРЛІ ІСІКТІҢ СЕБЕПТЕРІН БАҚЫЛАЙ АЛАСЫЗ?

Үй тапсырмасы:

нақты категорияларды / факторларды және есепті зерттеңіз.