Митоз. Митоздың биологиялық маңызы. Биология, 9 сынып, презентация.

Сәйкестендіру тапсырмасы

Проблемалық сұрақ:

Митоз. Митоздың биологиялық маңызы.

Сабақтың тақырыбы:

9.3А – Жасушалық биология және жасушалық цикл

Оқу мақсаты:

9.2.2.2 тірі ағзалардың өсуі мен дамуы үшін митоздың маңыздылығын түсіндіру

Бағалау критерийлері:

Митоз үдерісінің негізгі ерекшеліктерін ұғынады;

Митоз үдерісі арқылы түзілген жасушаларды ажыратып,

сипаттайды;

Тірі ағзалардың өсуі мен дамуы үшін митоздың маңыздылығына баға береді.

Жасушаның түрлері

Жыныс

Сома(дене)

Жасушаның бөлінуі

МИТОЗ

МЕЙОЗ

Митоз (лат. Mitos – жіп) – бұл бір аналық жасушадан 2 еншілес жасуша түзіліп, ондағы хромосомалар жиыны өзгермей, жасушалардың бөліну жолы.

Митоз = ядро бөлінуі + цитоплазма бөлінуі

Кариокинез цитокинез

хромосомалар

ДНҚ да табылған генетикалық ақпарат жазылған ұзын жіпше

Жасуша бөлінген кезде хромосомаларды айқаспа түрінде көре аламыз

Хромосомалар бірдей гомологиялық жұп құрайды .

(жыныс хромосомаларынан басқа)

Адам денесінде 23 жұп (барлығы 46)

- Анаңнан қанша, әкеңнен қанша келді?

с – хроматида

n – хромосома; 2с- хроматида

2n4c

Гаплоидты хромосома

Диплоидты хромосома

Хромосомалар жиынтығы – кариотип деп аталады

Гаплоидты хромосомалар жиынтығы – n;

жыныс хромосомалары

Видеороликпен жұмыс

Митоз арқылы түзілген жасушалар жасушаның қай түріне жатады?

Түзілген жасушалардың хромосомаларының толық жиынтығы қандай?

Митоз нәтижесінде түзілген жасушалардың ерекшелігі неде?

Митоз үдерісі twig cайтынан видео

Mитоз

Ата-ана жасушасы

ДНҚ репликациясы

2 Бірдей еншілес жасушалар

2n

2n

2n

Топтық жұмыс

Топта митоз үдерісі арқылы жасушалардың түзілуінің дұрыс сызбасын көрсетіңіз.

Дескриптор:

аналық және еншілес жасушаларды дұрыс анықтайды;

митоз, цитокинез және репликация үдерістерін дұрыс көрсетеді;

аналық және еншілес жасушалардың хромосома жиынтығын біледі.

Тапсырма

Митоз жайлы алған бүгінгі, алдыңғы сабақта алған білімдеріңді ұштастырып, оның биологиялық рөлін атап шығыңдар

Митоздың маңызы

Генетикалық тұрақтылық – аналық жасушадан түзілетіндіктен генетикалық ақпарат бірдей. Хромосома санының өзгермей сақталуы;

Өсу – жасуша саны артады;

Регенерация- жаңа жасушалардың түзілуі;

Жыныссыз көбею- жыныс жасушасының қатысынсыз, ағзалардың бір бөлімінен өзі тәрізді жаңа ағзаның өсіп шығуы.

Жұптық жұмыс

1-ші жұп- Генетикалық тұрақтылық

2-ші жұп- Өсу үдерісі. Өсу түрлеріне мысалдар келтіру

3-ші жұп- Регенерация үдерісін түсіндіру

4-ші жұп- Өсімдіктердің жыныссыз көбеюі

5-ші жұп-Жануарлардың жыныссыз көбеюі

Митоздың маңызы

Митоз нәтижесінде хромосома саны дәл анасына

ұқсас

еншілес жасушалар пайда болады.

Қалыпты жағдайда генетикалық ақпарат

өзгермейді. Сондықтан митоздың бөліну жасушаның

генетикалық тұрақтылығын қамтамасыз етеді.

2. Өсудің негізі – сабақ, тамыр ұшы

жасушаларының бөлінуі.

Жануар мүшелерінің өсуі.

4. Вегетативті көбею негізі - Митоз.

Вегетативті көбею (қарапайымдылар, өсімдіктер)

3. Өлі жасушалардың алмасу және

қайта қалпына келу митозға байланысты

Регенерация (кесірткенің құйрығы)

Жасуша зақымдалғанда немесе инфекцияның қандай да бір түріне ұшырағанда, ол апоптоз деп аталатын үдеріс арқылы өздігінен жойылады.

Апоптоздың жүруін митоз үдерісі бағалайды. Митоз үдерісінің бұзылуы ағзаға қандай кері әсер беруі мүмкін?

Апоптоз дененің табиғи митоз процесінің дұрыс дамуын және бақылауын қамтамасыз ету үшін жұмыс істейді.

Жасушаның апоптозға ұшырамауы қатерлі ісіктің дамуына әкелуі мүмкін.

Маған түсінікті болды…

Әлі де тереңдетуім керек…